Thưa đồng chí Chánh án Toà án nhân dân tối cao,
Thưa các đồng chí đại diện các Bộ, Ban ngành và các đồng chí đại biểu về dự hội nghị,
Hôm nay tôi rất vui mừng đến dự Hội nghị toàn quốc triển khai công tác năm 2002 của Toà án. Nhân dịp này, tôi thay mặt các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà Nước gửi đến các đồng chí đại biểu dự Hội nghị và qua các đồng chí gửi tới toàn thể cán bộ, công chức ngành Toà án nhân dân lời chúc mừng tốt đẹp nhất, chúc các đồng chí mạnh khoẻ, gia đình hạnh phúc và thành đạt trong công tác.
Thưa các đồng chí!
Năm 2001 đã đi qua, công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước của nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng đã và đang thu được những thành tựu quan trọng trên các lĩnh vực. Nền kinh tế vẫn duy trì nhịp độ tăng trưởng khá, quốc phòng an ninh và trật tự an toàn xã hội được giữ vững, đời sống nhân dân được cải thiện, văn hoá xã hội có chuyển biến tích cực. Trong những thành tựu chung của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta, có sự đóng góp tích cực của ngành Toà án nhân dân.
Qua theo dõi hoạt động của Toà án nhân dân các cấp và hôm nay được nghe báo cáo tổng kết công tác Toà án năm 2001 do đồng chí Chánh án Toà án nhân dân tối cao trình bày, tôi vui mừng nhận thấy Toà án nhân dân tối cao, Toà án nhân dân và Toà án quân sự các cấp đã vận dụng các Nghị quyết của Trung ương Đảng, của Quốc hội để xây dựng chương trình kế hoạch công tác của ngành, nỗ lực phấn đấu khắc phục khó khăn đạt được những thành tích đáng kể, góp phần tích cực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn trật tự, kỷ cương xã hội.
Trong năm vừa qua, ngành Toà án nhân dân đã xét xử được một khối lượng lớn các vụ án thuộc các lĩnh vực: hình sự; dân sự; hôn nhân và gia đình; kinh tế; lao động; hành chính.
Về xét xử các vụ án hình sự, Toà án nhân dân và Toà án quân sự các cấp đã thể hiện rõ chính sách hình sự của Đảng và Nhà nước ta trong hoạt động xét xử đối với từng vụ án cụ thể. Chính sách đó đã được Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Hội thẩm quân nhân vận dụng trong các bản án để trừng trị nghiêm khắc đối với những kẻ chủ mưu, cầm đầu các băng nhóm tội phạm nguy hiểm, hoặc những tội phạm đặc biệt nghiêm trọng và khoan hồng đối với những người lao động nhất thời phạm tội hoặc bị rủ rê lôi kéo vào con đường phạm tội. Nhiều vụ án đặc biệt nghiêm trọng thuộc các loại tội tham nhũng, buôn lậu, ma tuý và các loại tội phạm khác đã được xét xử kịp thời, hình phạt nghiêm khắc, đúng mức, được nhân dân và dư luận đồng tình hoan nghênh. Về xét xử các vụ án dân sự, hôn nhân và gia đình, Toà án nhân dân các cấp đã có nhiều cố gắng nhằm nâng cao chất lượng xét xử. Những tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình là những tranh chấp thuộc mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân. Giải quyết nhanh chóng kịp thời, đúng pháp luật các tranh chấp này là góp phần vào việc tăng cường đoàn kết nội bộ, giữ vững ổn định ở từng địa phương cũng như trong phạm vi toàn quốc. Qua báo cáo tổng kết, các đồng chí đã hoà giải thành với tỉ lệ khá cao các vụ kiện dân sự, hôn nhân và gia đình là thành tích đáng khích lệ, cần phát huy hơn nữa.
Về xét xử các vụ án tranh chấp hợp đồng kinh tế, tuyên bố phá sản doanh nghiệp, tranh chấp lao động và khiếu kiện hành chính, tuy các tranh chấp này không nhiều so với số lượng các vụ án hình sự, dân sự, hôn nhân và gia đình nhưng đây là những lĩnh vực mới và phức tạp. Các đồng chí đã có nhiều cố gắng trong việc xét xử các vụ án này nhằm góp phần vào việc phát triển kinh tế, thúc đẩy sự cạnh tranh lành mạnh giữa các doanh nghiệp, giữ gìn kỷ luật lao động, bảo vệ quyền lợi ích chính đáng của người lao động cũng như người sử dụng lao động, giữ vững và phát huy nền dân chủ xã hội chủ nghĩa.
Trong các năm qua, từ thực tiễn xét xử của ngành Toà án nhân dân, Toà án nhân dân tối cao đã chủ động và tham gia tích cực vào việc thực hiện chương trình xây dựng các dự án luật, Pháp lệnh do Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội phân công. Các đồng chí đã phối hợp với các ngành hữu quan để hướng dẫn việc áp dụng pháp luật, tháo gỡ những vướng mắc của các cấp Toà án trong quá trình thi hành pháp luật. Đặc biệt là việc hướng dẫn thi hành Bộ luật Hình sự năm 1999 đã tương đối kịp thời và có hiệu quả.
Về công tác xây dựng ngành, Toà án nhân dân tối cao đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Tư pháp trong việc củng cố kiện toàn các Toà án nhân dân địa phương, chăm lo bồi dưỡng về nghiệp vụ cho Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân và cán bộ. Các đồng chí cũng đã có những biện pháp thiết thực nhằm giữ vững và nâng cao phẩm chất chính trị, phẩm chất đạo đức, phong cách làm việc của Thẩm phán các cấp và cán bộ ngành Toà án.
Thay mặt các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước tôi nhiệt liệt khen ngợi, biểu dương và hoan nghênh những thành tích đã đạt được nói trên của ngành Toà án trong năm 2001.
Thưa các đồng chí!
Những thành tích đạt được của Toà án nhân dân các cấp trong năm qua là rất quan trọng, thể hiện sự nỗ lực cố gắng của các đồng chí, nhưng so với công cuộc đổi mới nói chung, cải cách tư pháp, xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do dân và vì dân đang tiến hành ở nước ta và mong muốn đòi hỏi của nhân dân nói riêng, thì Toà án nhân dân các cấp còn phải phấn đấu nhiều hơn nữa, cố gắng nhiều hơn nữa. Bên cạnh những thành tích và những việc làm nói trên, công tác Toà án cũng còn bộc lộ những bất cập, hạn chế, thiếu sót cần phải được khắc phục. Báo cáo của đồng chí Chánh án Toà án nhân dân tối cao tại các kỳ họp của Quốc hội cũng đã nêu các nội dung đó và các giải pháp khắc phục. Tuy nhiên cho đến nay những yếu kém, hạn chế đó vẫn chưa có sự chuyển biến mạnh mẽ. Nhân dịp này, tôi xin nhấn mạnh lại với các đồng chí một số vấn đề sau:
Toà án nhân dân các cấp đã giải quyết một số lượng lớn các vụ án hình sự, dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh tế, lao động và hành chính nhưng chất lượng xét xử chưa cao, không ít vụ án phải xét xử kéo dài qua nhiều cấp, nhiều vòng tố tụng. Số bản án, quyết định bị cải sửa còn nhiều, nhất là đối với các vụ án dân sự, hôn nhân và gia đình phức tạp. Tình trạng xét xử oan sai vẫn còn xảy ra. Tuy số vụ án thuộc loại này là ít so với số lượng vụ án đã giải quyết đúng pháp luật, nhưng làm ảnh hưởng không tốt đến uy tín Toà án nói riêng, của Nhà nước ta nói chung. Đây là điều Đảng, Nhà nước và nhân dân rất quan tâm. Các đồng chí phải chỉ đạo rút kinh nghiệm sâu sắc về các vụ án oan sai. Phải qui rõ trách nhiệm của từng cá nhân, xác định nguyên nhân, động cơ dẫn đến oan sai. Cho dù nguyên nhân, động cơ đó là gì, do thiếu trách nhiệm, do tiêu cực hay do năng lực trình độ yếu kém của cán bộ cũng đều phải được xử lý nghiêm minh đúng pháp luật đối với cá nhân Thẩm phán và đối với Hội đồng xét xử đã xử sai các vụ án đó.
Tình trạng án tồn đọng, quá thời hạn xét xử do luật định vẫn còn tồn tại. Các Toà phúc thẩm của Toà án nhân dân tối cao đang tồn đọng khá nhiều án chưa xử. Đây là một tồn tại rất đáng quan tâm phải tìm cách giải quyết. Mà trước hết phải tìm cách giải quyết ngay ở các cấp Toà án, đặc biệt là các Toà Phúc thẩm của Toà án nhân dân tối cao.
Việc giải quyết đơn thư khiếu nại còn chậm, tồn đọng nhiều; có trường hợp đương sự khiếu nại liên tục từ giai đoạn sơ thẩm hoặc còn trong thời hạn kháng nghị giám đốc thẩm nhưng do không được xem xét kịp thời nên đến khi họ khiếu nại gay gắt, các cơ quan có thẩm quyền xem xét thấy có sai lầm thì đã quá thời hạn kháng nghị giám đốc thẩm, gây khó khăn cho việc giải quyết vụ án, làm giảm lòng tin của nhân dân đối với ngành Toà án nhân dân. Các đồng chí phải nhận thức sâu sắc đầy đủ tác hại của vấn đề này,để từ đó xác định trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước và nhân dân, cần sớm có những giải pháp để khắc phục tình trạng này.
Công tác tổng kết thực tiễn xét xử, hướng dẫn Toà án nhân dân các cấp áp dụng pháp luật thống nhất còn chậm và chưa đầy đủ. Trong khi Nhà nước ta đã và đang từng bước xây dựng hệ thống pháp luật hoàn chỉnh đồng bộ, thì công tác tổng kết thực tiễn xét xử, hướng dẫn của Toà án nhân dân tối cao đối với các cấp Toà án trong việc áp dụng pháp luật, tháo gỡ các vướng mắc cho các Toà án địa phương là rất cần thiết. Thực tiễn xét xử rất phong phú đa dạng, các vướng mắc phát sinh từ thực tiễn hoạt động của các cấp Toà án diễn ra thường xuyên. Các đồng chí phải tích cực, chủ động hơn nữa để cùng với các cơ quan bảo vệ pháp luật sớm có các văn bản hướng dẫn áp dụng pháp luật, đề ra các giải pháp kịp thời tháo gỡ các vướng mắc. Có như vậy trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử mới bảo đảm chính xác, công minh, không để lọt tội phạm, không làm oan người vô tội, không làm tổn hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của công dân.
Việc phối hợp với Bộ Tư pháp trong công tác quản lý các Toà án địa phương về mặt tổ chức tuy đã có cố gắng nhưng chưa đạt kết quả mong muốn, còn nhiều hạn chế. Nhất là đối với việc chăm lo kiện toàn đội ngũ cán bộ lãnh đạo, Thẩm phán Toà án nhân dân cấp huyện. Khắc phục tình trạng ở một số Toà án nhân dân cấp huyện còn thiếu Chánh án, Phó chánh án, Thẩm phán ảnh hưởng đến hoạt động xét xử của Toà án.
Các tiêu cực trong hoạt động xét xử vẫn còn xảy ra, có một số ít cán bộ, Thẩm phán còn quan liêu, nhận hối lộ, sách nhiễu, trình độ chuyên môn nghiệp vụ yếu kém, sa sút về phẩm chất chính trị, đạo đức, còn có biểu hiện pháp lý đơn thuần. Để khắc phục tình trạng này, các đồng chí phải tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, kết hợp với việc kiểm tra, thanh tra để phát hiện sớm, kịp thời những phần tử tiêu cực; kiên quyết làm trong sạch đội ngũ Thẩm phán và cán bộ công chức trong ngành Toà án.
Trên đây là một số tồn tại, yếu kém các đồng chí phải đặc biệt lưu ý đề ra phương hướng và giải pháp hữu hiệu làm chuyển biến mạnh mẽ hơn nữa tình hình để khắc phục các tồn tại yếu kém đó. Tôi tin rằng với tinh thần dũng cảm nhìn thẳng vào sự thật tại Hội nghị này, các đồng chí sẽ cùng nhau tìm ra các giải pháp khắc phục, từng bước nâng cao lòng tin của nhân dân đối với Toà án.
Thưa các đồng chí!
Trong những năm gần đây cũng như hiện nay, tình hình diễn biến của tội phạm và các vi phạm pháp luật chưa có chiều hướng giảm, mà có lúc có nơi tính chất mức độ của một số loại tội phạm diễn ra gay gắt, phức tạp, đáng quan tâm nhất là các tội về tham nhũng, ma tuý, buôn lậu, gian lận thương mại và tệ nạn xã hội. Điều đó cho thấy nhiệm vụ của Toà án nhân dân các cấp còn rất nặng nề.
Yêu cầu chung của đất nước đặt ra đối với các cơ quan tư pháp nói chung, với ngành Toà án nhân dân nói riêng là phải phục vụ đắc lực cho sự nghiệp phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ,xây dựng nền tư pháp trong Nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do dân và vì dân. Các đồng chí phải quán triệt và nắm vững các quan điểm của Đảng ta về cải cách tư pháp. Đặc biệt là quan điểm đề ra trong Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng là:
"Sắp xếp lại hệ thống Toà án nhân dân, phân định hợp lý thẩm quyền của Toà án các cấp. Tăng cường đội ngũ Thẩm phán và Hội thẩm nhân dân cả về số lượng và chất lượng" *
Mới đây ngày 02-01-2002,Bộ Chính trị đã ra Nghị quyết về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời gian tới và tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khoá X đã ra Nghị quyết về nhiệm vụ năm 2002, trong đó có nhiệm vụ của Toà án nhân dân các cấp. Tôi đề nghị các đồng chí phải tổ chức quán triệt các văn kiện này.
Theo tinh thần các Nghị quyết quan trọng này, nhiệm vụ trọng tâm của Toà án nhân dân và Toà án quân sự các cấp trong năm 2002 và các năm tới, cần tập trung và đi sâu vào các mặt công tác sau:
- Nâng cao chất lượng xét xử các vụ án hình sự, dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh tế, tuyên bố phá sản doanh nghiệp, lao động và hành chính, kể cả cấp sơ thẩm phúc thẩm và giám đốc thẩm; đảm bảo xét xử chính xác khách quan, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật và được nhân dân đồng tình; kiên quyết khắc phục oan sai, đồng thời không để lọt tội phạm. Có biện pháp cụ thể thích hợp để khắc phục tình trạng án tồn đọng nhất là ở cấp phúc thẩm. Khắc phục hiện tượng để đơn khiếu nại của đương sự quá thời hạn luật định trong các giai đoạn của công tác xét xử.
Tăng cường công tác tổng kết thực tiễn xét xử, chủ động phối hợp với các cơ quan bảo vệ pháp luật hướng dẫn Toà án các cấp áp dụng pháp luật thống nhất, kịp thời và đầy đủ. Đối với những trường hợp cần thiết thì Toà án nhân dân tối cao đề nghị với Uỷ ban Thường vụ Quốc hội ra các Nghị quyết để hướng dẫn thi hành hoặc giải thích pháp luật.
- Chú trọng hơn nữa tới công tác xây dựng pháp luật, nâng cao chất lượng chuẩn bị các dự án Luật, pháp lệnh được đưa giao như Luật Tổ chức Toà án nhân dân (sửa đổi), Bộ luật Tố tụng Dân sự, Luật Phá sản doanh nghiệp v.v… Toà án nhân dân các cấp phải tham gia tích cực vào công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật nhằm góp phần vào công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật.
Tăng cường công tác cán bộ đối với các cấp Toà án , trong đó đặc biệt quan tâm đến việc củng cố xây dựng đội ngũ Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Hội thẩm quân nhân, đảm bảo đủ về số lượng và tiêu chuẩn theo qui định của pháp luật. Cán bộ Toà án, Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Hội thẩm quân nhân phải là những cán bộ có đức, có tài, là những người gương mẫu chấp hành pháp luật, có nhân cách đạo đức trong sáng.
Khẩn trương tổ chức nghiên cứu để thực hiện các nội dung cải cách tư pháp đối với ngành Toà án, cụ thể là : nghiên cứu tăng thẩm quyền cho Toà án cấp huyện song song với việc củng cố Toà án cấp huyện; mở rộng thẩm quyền xét xử của Toà án đối với việc giải quyết các khiếu kiện hành chính; nghiên cứu từng bước đổi mới tổ chức và hoạt động của Toà án nhân dân tối cao để tập trung làm tốt nhiệm vụ giám đốc thẩm, tái thẩm, tổng kết thực tiễn xét xử, hướng dẫn Toà án các cấp áp dụng pháp luật thống nhất.
Trước mắt, Toà án nhân dân tối cao phối hợp chặt chẽ với Bộ Tư pháp, Bộ Quốc phòng trong việc quản lý các Toà án địa phương, Toà án quân sự về mặt tổ chức. Đồng thời, chuẩn bị tốt việc quản lý các Toà án địa phương về mặt tổ chức nếu có sự thay đổi về vấn đề này khi Quốc hội thông qua Luật Tổ chức Toà án nhân dân (sửa đổi)
Các đồng chí thân mến !
Trong hệ thống các cơ quan tư pháp,Toà án nhân dân và Toà án quân sự các cấp giữ vị trí đặc biệt quan trọng. Bằng kết quả công tác xét xử, Toà án là nơi thể hiện sâu sắc nhất của bản chất Nhà nước ta, của nền công lý nước ta, Toà án của chế độ ta là Toà án của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân phục vụ. Lúc sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã dạy: "Trong công tác xử án phải công bằng liêm khiết, trong sạch.Như thế chưa đủ, không thể chỉ hạn chế hoạt động của mình trong khung Toà án,phải gần dân, hiểu dân, giúp dân, học dân. Giúp dân, học dân để giúp mình thêm liêm khiết, thêm công bình. Thêm nữa phải luôn luôn cố gắng học tập lý luận, học tập đường lối chính sách của Chính phủ".
Làm Thẩm phán, làm công tác xét xử là chức danh và nghề nghiệp rất cao quý, nhưng cũng rất khó khăn và phức tạp.
Các đồng chí phải thường xuyên nghiên cứu, học tập, quán triệt tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và đặc biệt là những lời dạy sâu sắc và đầy tâm huyết của Người đối với Thẩm phán, cán bộ ngành Toà án. Các đồng chí phải lấy đó làm tiêu chuẩn, làm thước đo trong quá trình tu dưỡng rèn luyện phẩm chất đạo đức, trau dồi trình độ chuyên môn nghiệp vụ và phong cách làm việc, để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của nhiệm vụ xét xử. Tôi tin tưởng rằng với ý thức trách nhiệm cao trước Đảng ,Nhà nước và trước nhân dân, với truyền thống tốt đẹp của Toà án, với khí thế mới, quyết tâm mới, với tinh thần đoàn kết chặt chẽ, các đồng chí sẽ phát huy thành tích, kiên quyết khắc phục những hạn chế yếu kém để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ cao cả mà Đảng, Nhà nước và nhân dân tin tưởng giao phó.
Với tinh thần đó, chúc Hội nghị của các đồng chí thành công tốt đẹp. Nhân dịp Tết Nhâm Ngọ sắp tới, xin chúc các đồng chí và qua các đồng chí chúc cán bộ công chức toàn ngành Toà án năm mới mạnh khoẻ, hạnh phúc, đạt được nhiều thành tích trong công tác, đưa hoạt động của Toà án nước ta phát triển lên một bước mới.
Cám ơn các đồng chí.
Loading...
