Bài phát biểu của Chủ tịch nước Trần Đại Quang tại Hội nghị triển khai công tác Tòa án năm 2017
Thưa các đồng chí Lãnh đạo Đảng, Nhà nước!
Thưa các đồng chí Lãnh đạo Tòa án nhân dân tối cao!
Thưa các đồng chí đại biểu, khách quý!
Thưa toàn thể các đồng chí!
Trong không khí phấn khởi của những ngày đầu năm 2017, hôm nay, tôi rất vui mừng đến dự Hội nghị tổng kết công tác năm 2016, triển khai nhiệm vụ công tác Tòa án năm 2017. Thay mặt lãnh đạo Ðảng và Nhà nước, tôi thân ái gửi tới các đồng chí lãnh đạo và qua các đồng chí, gửi tới các cán bộ lão thành, toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động Tòa án nhân dân các cấp, các đồng chí đại biểu cùng toàn thể các đồng chí lời thăm hỏi ân cần, những tình cảm thân thiết và lời chúc mừng tốt đẹp nhất.
Thưa các đồng chí!
Năm 2016 là năm đầu chúng ta triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng, và đã đạt được những kết quả quan trọng trên các lĩnh vực. Năm 2016 cũng là năm đầu các cơ quan tư pháp nói chung, Tòa án nhân dân nói riêng tập trung triển khai thực hiện các đạo luật mới về tư pháp, tiếp tục đưa các yêu cầu của cải cách tư pháp, các quy định Hiến pháp vào thực tiễn, Tòa án nhân dân các cấp đã bám sát sự chỉ đạo của Trung ương Đảng, Quốc hội, tích cực triển khai thực hiện nhiều biện pháp đột phá, phối hợp chặt chẽ với các cấp, các ngành, nỗ lực phấn đấu, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, kế hoạch đã đề ra.
Chất lượng xét xử các loại vụ án được tiếp tục được nâng lên, tiến độ giải quyết các vụ án được đẩy nhanh. Trong quá trình xét xử đã chú trọng bảo vệ quyền con người, quyền công dân, lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân; đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không làm oan người vô tội, không để lọt tội phạm và người phạm tội. Tranh tụng tại phiên tòa tiếp tục được mở rộng với không khí dân chủ hơn và chất lượng ngày càng được nâng cao. Các vụ án lớn, trọng điểm, phức tạp được tập trung chỉ đạo giải quyết sát sao, nhất là các vụ án kinh tế, tham nhũng mà dư luận quan tâm; hình phạt áp dụng tương xứng với tính chất, mức độ phạm tội của bị cáo. Chủ động, tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng kiểm tra, giám đốc một số vụ án hình sự có đơn kêu oan và nghiêm túc khắc phục hậu quả các trường hợp oan, sai. Việc giải quyết các tranh chấp về dân sự, hành chính có tiến bộ. Việc tổ chức các phiên tòa lưu động trong xét xử các vụ án hình sự và công tác hòa giải, đối thoại trong giải quyết các vụ án dân sự, hành chính được tăng cường, góp phần tuyên truyền giáo dục ý thức chấp hành pháp luật và giữ gìn mối đoàn kết trong nhân dân.
Công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế gắn với cải cách tư pháp tiếp tục được chú trọng. Ðã hoàn thành và trình Quốc hội thông qua các Bộ luật và Luật tố tụng tư pháp được giao chủ trì cũng như tham gia; đồng thời chủ động đề xuất các nội dung quan trọng trong việc sửa đổi Bộ luật Hình sự năm 2015. Đặc biệt đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn để đảm bảo áp dụng thống nhất các quy định mới của đạo luật này; công tác phát triển án lệ tiếp tục được đẩy mạnh.
Công tác chính trị tư tưởng, công tác xây dựng đảng, công tác thanh tra, kiểm tra được tăng cường; kỷ cương, kỷ luật được chấn chỉnh gắn với việc thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI "Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Ðảng hiện nay", và khẩn trương quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biễn”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ và tiếp tục triển khai thực hiện sâu rộng Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về “đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.
Có thể khẳng định, với việc lựa chọn đúng đắn và quyết tâm cao trong việc tổ chức thực hiện các giải pháp công tác trọng tâm năm 2016, Tòa án nhân dân các cấp đã hoàn thành tốt các yêu cầu cải cách tư pháp, hoàn thành cơ bản các chỉ tiêu, yêu cầu được giao tại các Nghị quyết của Quốc hội, góp phần quan trọng trong việc giữ vững an ninh trật tự, bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa, tạo môi trường ổn định cho sự phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế của đất nước.
Thay mặt lãnh đạo Ðảng và Nhà nước, tôi ghi nhận, đánh giá cao, nhiệt liệt biểu dương và chúc mừng những cố gắng, nỗ lực, kết quả, thành tích xuất sắc mà Tòa án nhân dân các cấp đã đạt được trong năm qua.
Thưa các đồng chí!
Năm 2017, tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến rất phức tạp, kinh tế-xã hội trong nước còn khó khăn. Trong lĩnh vực tư pháp, tình hình tội phạm vi phạm pháp luật vẫn diễn biến phức tạp, nhất là tội phạm kinh tế, tham nhũng. Các tranh chấp dân sự, kinh tế, thương mại, lao động và khiếu kiện hành chính phát sinh ngày càng nhiều. Tình hình đó đặt ra cho Tòa án nhân dân các cấp nhiệm vụ rất nặng nề. Tôi đồng tình với mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm mà các đồng chí đã xác định và đề nghị Tòa án các cấp tập trung thực hiện một số nội dung công tác sau đây:
Một là, tiếp tục bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương Đảng, Quốc hội, nỗ lực tổ chức thực hiện để hoàn thành các nhiệm vụ công tác đề ra, nhất là đối với với các chỉ tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ công tác theo các Nghị quyết của Quốc hội; gắn việc thực hiện nhiệm vụ công tác với đẩy mạnh việc thực hiện các nội dung cải cách tư pháp, tiếp tục đổi mới các mặt công tác, nhất là trong công tác chỉ đạo điều hành; đổi mới mạnh mẽ công tác cải cách thủ tục hành chính tư pháp, xây dựng quy định về công khai hóa các hoạt động của Tòa án, đặc biệt đối với các bản án, quyết định của Tòa án để các cơ quan, tổ chức và người dân dễ tiếp cận, giám sát, đồng thời nhằm nâng cao tinh thần trách nhiệm của đội ngũ Thẩm phán.
Tăng cường giám sát, thanh tra, kiểm tra và tự kiểm tra trên các lĩnh vực công tác. Tập trung vào lĩnh vực giải quyết, xét xử các loại vụ án. Thực hiện tốt chương trình xây dựng Luật, Pháp lệnh của Quốc hội, đẩy nhanh tiến độ xây dựng, bảo đảm chất lượng các dự án luật được giao và tham gia. Chú trọng tổng kết thực tiễn và kinh nghiệm xét xử để nâng cao chất lượng và kịp thời ban hành văn bản hướng dẫn, bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật trong xét xử.
Hai là, với vai trò là cơ quan xét xử, bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, Tòa án các cấp cần đề cao pháp chế xã hội chủ nghĩa và tuân thủ các nguyên tắc tư pháp đã được hiến pháp và pháp luật quy định. Tập trung thực hiện tốt chức năng xét xử và thực hiện quyền tư pháp. Xem xét đầy đủ, khách quan, toàn diện các tài liệu, chứng cứ đã được thu thập trong quá trình tố tụng, bảo đảm phán quyết của Tòa án phải chính xác, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không làm oan người vô tội, không bỏ lọt tội phạm.
Ba là, chủ động phối hợp chặt chẽ với cơ quan điều tra, viện kiểm sát và các cơ quan có liên quan để đẩy nhanh tiến độ đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh các vụ án kinh tế, tham nhũng, nhằm một mặt sớm trừng trị nghiêm khắc kẻ phạm tội, thu hồi tài sản của nhà nước bị chiếm đoạt, thất thoát, mặt khác, thể hiện thái độ quyết tâm đấu tranh, đẩy lùi tham nhũng của Đảng và Nhà nước trước nhân dân. Thẩm phán làm công tác này phải luôn giữ cho mình thật sự liêm chính, chí công, vô tư; phải là người có bản lĩnh, dũng khí, kiên quyết đấu tranh bảo vệ cái đúng, không khoan nhượng với tham nhũng, lãng phí.
Trong quá trình xử lý các vụ án kinh tế, tham nhũng, cùng với việc xét xử nghiêm minh, cần làm rõ những nguyên nhân, điều kiện dẫn đến tham nhũng, kiên quyết khởi tố vụ án tại phiên tòa nếu phát hiện tội phạm mới và người phạm tội mới. Thông qua mỗi vụ án, cần làm rõ trách nhiệm của công tác quản lý, những kẽ hở của cơ chế chính sách hay khiếm khuyết của pháp luật để chủ động tham mưu với Đảng, Nhà nước và kiến nghị các cơ quan hữu quan áp dụng biện pháp phòng ngừa, khắc phục hữu hiệu.
Bốn là, mở rộng và đẩy mạnh hợp tác quốc tế trên lĩnh vực tư pháp nhằm trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm về công tác xét xử các loại vụ án, tranh thủ các nguồn hỗ trợ quốc tế để tăng cường năng lực mọi mặt của Tòa án, nhất là trong việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, xây dựng cơ sở vật chất, ứng dụng những thành tựu khoa học công nghệ, chủ động và tích cực tham gia các cơ chế đa phương về tư pháp mà nước ta là thành viên, trước hết là các cơ chế trong khuôn khổ ASEAN và do ASEAN làm chủ đạo, qua đó góp phần hoàn thiện tổ chức và hoạt động của Tòa án.
Năm là, chăm lo xây dựng Đảng, xây dựng các cấp Tòa án thực sự trong sạch, vững mạnh. Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả Nghị quyết Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI và khóa XII về xây dựng và chỉnh đốn đảng gắn với đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo Chỉ thị số 05 CT-TW của Bộ Chính trị. Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ chính trị, pháp luật, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, công chức, nhất là Thẩm phán, Thẩm tra viên, Thư ký. Thường xuyên giáo dục, rèn luyện bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, nâng cao trình độ các mặt, nhất là về pháp luật, chú trọng cải tiến lề lối làm việc, chấn chỉnh kỷ luật, kỷ cương trong thi hành công vụ, hạn chế đến mức thấp nhất vi phạm xảy ra. Mỗi cán bộ Tòa án phải thấm nhuần sâu sắc và thực hiện tốt lời dạy của Bác Hồ kính yêu “Phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư”, phải có cái tâm trong sáng, tinh thông nghiệp vụ, nhìn nhận, đánh giá sự việc một cách đầy đủ, chính xác, khách quan, phải rèn cho mình một phương pháp làm việc khoa học, cẩn trọng, bản lĩnh, trí tuệ với tinh thần “thượng tôn pháp luật”.
Nhân dịp này, tôi trân trọng đề nghị các Bộ, Ban, Ngành địa phương quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tạo mọi điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất, kỹ thuật, về phương tiện làm việc, trong đó có trụ sở Tòa án các cấp, ổn định lâu dài, thực sự uy nghi và là nơi thực thi công lý. Tăng cường phối hợp với Tòa án các cấp trong hoạt động xét xử, giải quyết các loại vụ án, nhất là trong việc giải quyết các khó khăn, vướng mắc mà thực tiễn xét xử đặt ra. Đồng thời, quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo để bản án, quyết định của Tòa án nhân dân có hiệu lực pháp luật phải được cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan nghiêm chỉnh chấp hành.
Thưa các đồng chí!
Đảng, Nhà nước và nhân dân luôn dành sự quan tâm đặc biệt, chăm lo hệ thống các cơ quan tư pháp, trong đó có Tòa án nhân dân ngày càng trong sạch, vững mạnh, toàn diện, thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao. Tôi tin tưởng và mong muốn với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, sự phối hợp chặt chẽ của các Bộ, Ban, Ngành địa phương, sự đồng tình ủng hộ, giúp đỡ của nhân dân, Tòa án nhân dân các cấp nhất định sẽ nỗ lực phấn đấu, vượt lên mọi khó khăn, thử thách, dành được nhiều kết quả, thành tích to lớn hơn nữa, xứng đáng với kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và nhân dân đối với cơ quan xét xử.
Nhân dịp năm mới 2017 và chuẩn bị đón Tết Đinh Dậu cổ truyền của dân tộc, chúc các đồng chí lãnh đạo, các đồng chí đại biểu, cùng toàn thể các đồng chí dồi dào sức khỏe, tràn đầy khí thế và niềm tin, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.
Xin trân trọng cảm ơn!